İstanbul’un oldukça sıcak geçen yazında, birçok misafire ev sahipliği yapan IFEA, kararlı çalışmalara sahne oldu. Cumhurbaşkanının ilk kez sandık başında seçildiği oylamanın 10 Ağustos 2014’teki ilk ayağında belli olmasının ve 17 Ağustos 1999 İzmit-Gölcük depreminin on beşinci yıldönümünün yanı sıra, Suriye ve Irak’taki vahşetin Türkiye’nin bu yazki gündemi sarsmasının ülkedeki yabancı turist sayısının 2013’e oranla % 13 artmasını engellemediğini görmüş bulunuyoruz!

Céline Pierre-Magnani’nin desteğiyle, IFEA’nın fotoğraf arşivinin dijital kısmı ile daha dağınık ve korunmaya daha çok ihtiyaç duyan analog kısmı bir düzene girmeye başladı. Yeniden keşfedilen güzel kareler arasında, 1953-1969 arasında Jane Laroche’un çektiği 150’den fazla fotoğraf ile Yılmaz Kaini’nin objektifinden Mağlova Sukemeri fotoğraflarını sayabiliriz. Kayıt altına alınan ve tasniflenen bu analog görseller, sıraları geldikçe, taranmaktadır. Ayıklanmalarının ve tanımlanmalarının halihazırda devam ettiği elektronik ortama aktarılmış binlerce fotoğrafın kitlesel erişime açılmasını sağlayacak çevrimiçi bir ara yüz üzerinde çalışılmaktadır. Bu derleme fotoğraf bağışı ile ilgili yaptığımız duyurunun güncelliğini koruduğunu belirterek bu çağrıya yanıt verenlere de teşekkürlerimizi gönderiyoruz!

Tüm bunların yanı sıra, Cilia Martin enstitümüzün yavaş yavaş düzene giren arşivlerindeki araştırmalarını, kütüphanemizin tarihi ile -gelecek kasım sonunda eski IFEA müdürü Emmanuel Laroche hakkında düzenlenecek IFEA Arkeoloji Buluşmaları’nın arifesinde- Laroche dönemi (1965-1974) hakkındaki belgelere yoğunlaşarak sürdürdü. Arşiv belgelerinin bir kısmı internet sitemizde şimdiden yayımlandı. Yolu IFEA’dan geçmiş bazı araştırmacıların bıraktığı ilginç izlerle de karşılaştık. Bu belgeler zaman içinde taranarak günümüz araştırmacılarının kullanışına açılmak üzere korunmaya alınmış bulunuyor.

1965’te Fransa ile Türkiye arasında imzalanan işgücü anlaşmasının 50. yıldönümüne ilişkin etkinlikleri düzenleyen sosyolog Elif Aksaz, 9-10 Aralık 2014’te gerçekleşecek Türkiye’deki Suriyeli göçmenler konulu uluslararası konferansın da hazırlığı içindeydi. Söz konusu etkinliğin parçası olduğu, Ortadoğu ve Arap Dünyası Bilimsel Proje Ortaklığı((Groupement d’intérêt scientifique « Moyen-Orient et mondes musulmans »)) ile Transfaire Araştırma Programı((ANR Transfaire))’nın maddi desteğini alan ve göç üzerine yoğunlaşan toplumsal bilimlerin karşılaştırmalı tarihini işleyecek seminerler dizisi, 2014-2015 yılı boyunca takip edilebilir.

Paris I Üniversitesi’ndeki görevi nedeniyle aramızdan ayrılan Ségolène Débarre, Transfaire Araştırma Programı’nın İstanbul ayağı sorumluluğunun Anouck Corte-Real’e geçmesi ile ilgili hazırlıkları tamamladı. Diğer yandan da Fransa Ulusal Kütüphanesi (BnF) ile ortaklaşa düzenlenecek bir sergi için İÜ Bilim Tarihi Bölümü ve başka birçok Türk kurumu ile ilişkilerin sağlamlaştırılmasını sağladı.

İstanbul dışındansa Bakü şubemizin bir dipnot metni yayımlandığını ve Milas Labranda kazılarında da bir yazıtın gün yüzüne çıkarıldığını belirtelim. Labranda sit alanının yönetimini Olivier Henry’nin, resmi kuruluş olarak IFEA himayesinde, devraldığını ve sit alanına da artık bir kazı evi kazandırıldığını ekleyelim. Aynı şekilde Niğde Porsuk’taki kazılar için de yeni bir depo hizmete girmiş bulunmakta.

Gidenlerin yakın zamanda geri dönmelerini umuyor, yeni gelenlere de içten bir “hoşgeldiniz” diyerek herkese güzel bir çalışma yılı diliyorum.

L’été stambouliote, passablement chaud, a été un été de labeurs discrets à l’IFEA, qui a vu passer de nombreux hôtes. Outre l’élection au premier tour du premier président de la République turque désigné au suffrage universel direct le 10 août 2014 et la commémoration du quinzième anniversaire du tremblement de terre d’İzmit-Gölcük (17 août 1999), l’été turc a été agité par les atrocités en Syrie et en Irak, qui n’ont pas empêché une progression de 13% par rapport à 2013 de la fréquentation touristique étrangère en Turquie!

Grâce à la contribution de Céline Pierre-Magnani, les archives photographiques de l’IFEA ont commencé à être constituées et réorganisées, avec une composante argentique – la plus menacée et dispersée – et une composante digitale. De belles trouvailles ont été faites : citons, entre autres, une série de plus de 150 photos anatoliennes de Jane Laroche des années 1953-1969 et une série de photos de l’aqueduc de Mağlova par le photographe Yılmaz Kaini datant du début des années 1980. Sauvées, rangées et inventoriées, ces photos argentiques sont peu à peu scannées. Une interface en ligne est à l’étude pour une large consultation des photos numérisées comme des milliers de photographies digitales stockées sur le serveur, objets d’une sélection/description en cours. L’appel lancé à verser certaines de vos photos à ce fonds est permanent (merci à ceux qui ont déjà répondu !).

Parallèlement, Cilia Martin a poursuivi sa descente dans les archives de l’institut – qui peu à peu (re)prennent forme -, en privilégiant celles concernant l’histoire de la bibliothèque et celles relatives à la période d’Emmanuel Laroche (1965-1974) en prévision de l’exposition qui sera consacrée à cet ancien directeur lors des prochaines « Rencontres Archéologiques de l’IFEA » (fin novembre 2014). Des extraits d’archives ont déjà été postés sur le site. De même, des traces parfois passionnantes de chercheurs passés par l’IFEA ont été retrouvées. Progressivement numérisées, elles sont sécurisées pour être mises à la disposition des chercheurs contemporains.

Les différentes activités autour du cinquantenaire de l’accord migratoire franco-turc de 1965 ont été préparées par Elif Aksaz qui a aussi suivi le dossier de la conférence internationale sur l’immigration syrienne en Turquie programmée pour les 9 et 10 décembre 2014. Un séminaire qui bénéficie du soutien financier du GIS « Moyen-Orient et mondes musulmans » et de l’ANR-Transfaire va jalonner cette année universitaire 2014-2015 autour de questions d’histoire comparée des sciences sociales de l’immigration.

Enfin Ségolène Debarre, qui nous quitte pour prendre son poste à Paris I, a préparé la transition avec Anouck Corte-Real pour le volet stambouliote de l’ANR-Transfaire, tout en travaillant à la consolidation des relations avec le département d’histoire des sciences de l’Université d’Istanbul… notamment en vue d’une exposition en collaboration avec la BnF et plusieurs autres institutions turques.

Hors d’Istanbul signalons le postage d’une Dipnot par l’antenne de Bakou et du côté des activités archéologiques la découverte d’une belle inscription à Labraunda (dont la direction est passée entièrement sous la responsabilité d’Olivier Henry avec l’IFEA comme institution de référence), site désormais doté d’une nouvelle maison de fouilles, ainsi que la mise en service d’un nouveau dépôt pour la fouille de Porsuk (Niğde).

En souhaitant une excellente rentrée à tous, aux partants de revenir vite et aux arrivants un chaleureux « bienvenue » …