Aralık 2013
Bu yapımlar, en azından ulusal boyutta başarı kazanmıştır. Türkiye’de televizyon çok revaçta olup izlenme süresi göz önüne alındığında, diğer kitle iletişim araçlarının çok önünde yer almaktadır : 2006 yılında yetişkin bir Türk vatandaşının ayda beşbuçuk saati okumaya, dört saati internete buna karşılık, altmış üç saati televizyona ayırdığı tahmin edilmektedir((Kaynak : TUIK, 2006)). 2011’de bu sürenin günde üç saat kırk sekiz dakikaya yani ayda yüz on beş saate vardığı tahmin edilmektedir((Kaynak : Médiamétrie, 2012)).
Diğer ülkelerde olduğu gibi Türkiye’de de genel içerikli kanalların çokluğu ve devletin radyo televizyon yapımcılığına ayırdığı zayıf destekten ötürü bu sektörün ekonomisinin herşeyden önce izlenme oranına dayandığını ve bu oranın da reklam pazarında reklam yeri fiyatının bir nevi ölçütü olarak karşımıza çıktığını hatırlatmak gerekir. Bu durumda reklam pazarı ile televizyon yapımcılığı birbirlerine bağımlı olup son derece yakından ilişkilidir : kanallara reklamlar tarafından yatırım yapılması, reklamların da görünür ve karlı olabilecekleri içerikler çerçevesinde gösterilebilmesine ihtiyaç vardır. Bu ilişkinin haber, eğlence ya da kurgu olsun tüm televizyon programı yapım zinciri üzerinde etkisi vardır.
Televizyon sektörü ekonomisinin daha da liberalleşmesi, siyasi gücün medyaya müdahale imkan ya da arzusundan vazgeçmesi anlamına gelmemektedir. Tam tersi, halihazırdaki yasal çerçeve (kanun ve Anayasa) yandaş sayılabilecek bir yorumu daima mümkün kılmaktadır. Böylesi bir kanuni işleme başvurabilecek radyo ve televizyon yayınlarını düzenleyici ve denetleyici kurumlardan özellikle Radyo ve Televizyon Üst Kurulu siyasi güçle son derece yakın ilişki içinde olup para cezası, yayın kapatma ihtarı ve kanalın yayın izninin feshine varabilecek önemli yaptırımlarda bulunabilmektedir. Siyaset çemberinin desteklediği değerlerin seyrine göre program içerikleri üzerinde bazen doğrudan sansür, çoğu zaman da yapım zincirindeki yer ve görevleri ne olursa olsun televizyoncuların kendi kendilerince uyguladıkları kısıtlamalar gibi birtakım denetleme düzenekleri oluşmuştur.
Görünen odur ki Türk radyo televizyonlarının maruz kaldığı kültürel, ekonomik ve siyasal kısıtlamalar, tek başlarına ele alınarak diğer ülkelerle karşılaştırıldığında çok da özgün görünmemektedir. Ancak haber üretimi ve popüler kültürün şekillenmesinde bu kısıtlamaların birbiriyle ilişkileri, diğer taraftan da Türkiye’de mevcut (büyük gruplar ya da medya çalışanlarına yönelik) medya siyaseti yine bu gücün televizyon ve diğer araçlarla yaymaya çalıştığı değerler, radyo televizyon yapımcılığı sektörünü, hakkında uluslararası alanda az yazılıp çizilmiş, son derece geniş bir araştırma alanı olarak karşımıza çıkarmaktadır.
Kaynakça :
- Bouquillion, P., Combès, Y., and Collectif (2007). Les industries de la culture et de la communication en mutation (L’Harmattan).
- Bourdieu, P. (1996). Sur la télévision (Raisons d’agir).
- Buğra, A. (1994a). Devlet Ve İşadamları (Istanbul: Iletisim).
- Buğra, A. (1994b). State and Business in Modern Turkey: A Comparative Study (State Univ of New York Pr).
- Buxton, D. (2010). Les séries télévisées : Forme, idéologie et mode de production (L’Harmattan).
- Cankaya, Ö. (1986). Türk televizyonunun program yapısı: 1968-1985.
- Cankaya, Ö. (2003). Bir kitle iletisim kurumunun tarihi: TRT, 1927-2000 (Istanbul: YKY).
- Çelenk, S. (2005). Televizyon, temsil, kültür: 90’lı yıllarda sosyo kültürel iklim ve telvizyon içerikleri (Ütopya Yayınevi).
- Çoban, B., and Yanıkkaya, B. (2009). Medya milliyetçilik şiddet (Su Yayınları).
- Creton, L., Dehée, Y., Layerle, S., and Moine, C. (2011). Les producteurs : Enjeux créatifs, enjeux financiers (Nouveau Monde Editions).
- Demir, V. (2007). Türkiye’de medya siyaset ilişkisi (Beta).
- Donnat, O. (2009). Les pratiques culturelles des français à l’ère numérique : Enquête 2008 (Editions La Découverte).
- González-Quijano, Y., and Guaaybess, T. (2009). Les Arabes parlent aux Arabes: la révolution de l’information dans le monde arabe (Arles: Sindbad-Actes Sud).
- Gül, A.A., and Ertürk, Y.D. (2005). Televizyon haberlerinin çocuklar üzerindeki stres etkileri ailesel haber izleme alışkanlıkları (Yayl.y.).
- Hesmondhalgh, D. (2005). Media Production (Open University Press).
- Hesmondhalgh, D. (2007). The Cultural Industries (SAGE Publications Ltd).
- Hesmondhalgh, D., and Toynbee, J. (2008). The Media and Social Theory (Routledge).
- İyigüngör, V. (2009). Medyada tanıklık: Türkiye’de askeri darbeler (Beta).
- Kotaman, A. (2011). “Dizim başladı! Kapat, sonra anlatırım”: televizyonda hikâye anlatıcılığı (H2O Kitap).
- Küçükerdoğan, B. (2009). Televizyon ve– (Ütopya yayınevi).
- Kuyucu, M. (2012). Türkiye`de Medya Ekonomisi (Istanbul: Esen Kitap).
- Lahire, B. (2004). La culture des individus : Dissonances culturelles et distinction de soi (La Découverte).
- Marchetti, D. (2004). En quête d’Europe: médias européens et médiatisation de l’Europe (Rennes: Presses universitaires de Rennes).
- Mattelart, A. (2004). Histoire des théories de la communication (La Découverte).
- Mattelart, T. (2007). Médias, migrations et cultures transnationales (Bruxelles: De Boeck : Ina).
- McLuhan, M. (1977). Pour comprendre les média: Les prolongements technologiques de l’homme (Seuil).
- Öncü, A., and Weyland, P. (1997). Space, culture and power: new identities in globalizing cities (Zed Books).
- Mutlu, E. (2005). Globalleşme Popüler Kültür ve Medya (Utopya).
- Özsoy, A. (2011). Televizyon ve izleyici: Türkiye’de dönüşen televizyon kültürü ve izleyici (Ütopya).
- Rieffel, R. (2005). Sociologie des médias (Ellipses Marketing).
- Sacriste, V. (2007). Communication et médias : Sociologie de l’espace médiatique (Foucher).
- Serim, Ö. (2007). Türk televizyon tarihi, 1952-2006 (Kâğıthane, İstanbul, Turquie: Epsilon).
- Sönmez, M. (2008). Medya, Kültür, Para ve İstanbul İktidarı (Yordam Kitap).
- Tanrıöver, H.U., and Odası, İ.T. (2011). Türkiye film endüstrisinin konumu ve hedefleri (İstanbul Ticaret Odası).
- Tekinalp, Ş. (2011). Karşılaştırmalı Radyo ve Televizyon (Istanbul: Beta).
- Tunç, A. (2010). Beyond the Line (Lambert Academic Publishing).
- Yücesoy, E. (2010). İstanbul’da Medya. Coğrafi Dağılım ve Üretim (Istanbul).